Народны каляндар: звону ў снежні многа – весялейшая дарога
19 снежня
Мікола-зімовы. Лічылі, што Святы выступае пачынальнікам сапраўднай зімы: «Да Міколы няма зімы ніколі».
Праводзілі Мікольшчыну – гаспадар, у якога была мікольская свечка, частаваў «братчыкаў» півам і брагай. Затым запаленую свечку пераносілі ў іншую хату, дзе яна захоўвалася да наступнага года.
20 снежня
Гэты дзень падводзіць рысу пад усімі святамі года. Дзяўчаты садзіліся за шыццё, рыхтавалі рэчы на будучыню.
Была такая прыкмета: калі сёння ідзе мокры снег, то лета будзе дажджлівым; калі снег сухі, то і летам можа быць засуха.
21 снежня
Дзень Анфісы-майстрыхі, Анфісы-рукадзельніцы. Дзяўчаты варажылі на жаніхоў. Рабілі гэта ў поўнай адзіноце пры дзённым святле падчас вышывання, прадзення ці ткання, каб ніхто не сурочыў. Прыгаворвалі: «Іголка-сястрычка, пакажы мне суджанага тварык! Перад кім з’яўлюся не ў палатняным, а ў сасватаным?»
Заўважылі: калі цэлы дзень ідзе снег, то лета будзе дажджлівым; калі дзень марозны, але сонечны, то зіма будзе цёплай.
22 снежня
Ганна Зімовая. Лічылася, што ў гэты дзень сонца памірае, а 25 снежня, калі дзень пачынае павялічвацца, яно нараджаецца зноў. Абыходзілі хлявы, каб кожную жывёліну павярнуць галавой да выхаду, пераварочвалі кожную рэч у пунях і свірнах, перамешвалі зерне – каб перавярнуць сваю гаспадарку на новы год – «на лета і да росту».
23 снежня
Чыталі замовы супраць начніцы, якая, па павер’ях, пужала дзяцей. Таксама саджалі на акно ляльку, якая павінна была перацягнуць увагу нячысціка на сябе.
Яснае надвор’е ў гэты дзень прадказвала маразы, ветранае і сухое – засушлівае лета.
24 снежня
Ніканаў дзень. Распальвалі вогнішчы, каб праславіць сонца. Без асаблівай неабходнасці з дому не выходзілі і спаць клаліся крыху раней. У каталікоў – Посная куцця. Насілі з песнямі «звязду». «Прыйшлі Калядкі – гаспадарам парадкі», «Калядкі – добрыя святкі: бліны ды аладкі».
Былі такія прыкметы: калі вароны вядуць сябе неспакойна, то будзе завіруха; калі на небе шмат аблокаў, хутка пахаладае.
25 снежня
Спірыдон Сонцаварот. Лічылі, што ў гэты дзень адбывалася сімвалічнае нараджэнне новага дня і новага года.
Казалі: «Пасля сонцавароту хоць на курыны крок, ды прыбудзе дзень». Быў такі звычай: у гонар сонца адкладалі па адным палене дроў, калі збіралася 12 пален, імі тапілі печ на Святы вечар – 6 студзеня. Гаспадыні прыкормлівалі грэчкай курэй, каб яны лепш несліся.
Падрыхтавала Алена Брыч
Фота з адкрытых крыніц
🚫 Полная перепечатка текста и фотографий запрещена.
⚠️ Частичное цитирование разрешено при наличии гиперссылки.